Berichten

Nederland staat in het Europees lijstje van de hoeveelheid vrije dagen waarvan een werknemer kan genieten stijf onderaan. We hebben er slechts acht. Niet dat daar met een dag extra veel verandering in zal komen, maar toch. 5 mei, Bevrijdingsdag, wordt in steeds meer cao’s en andere afspraken over arbeidsvoorwaarden aangemerkt als een betaalde vrije dag voor een werknemer. En dan niet eens in de vijf jaar, maar elk jaar.

Dit jaar krijgt de discussie extra aandacht omdat dit jaar de 80^e Bevrijdingsdag wordt gevierd en veel meer mensen met verlof zijn dan in andere jaren.

Wel of niet?

Wel of niet vrij op 5 mei? Het is een vraag die al vele jaren wordt gesteld. Gevraagd naar zijn mening om van elke 5 mei een betaalde vrije dag te maken zei voormalig premier Rutte in 2021 dat hij ‘dat een heel goed plan zou vinden’. Niet alleen hij vond dat, niet alleen de VVD, maar meer politieke partijen zagen daar heil in. Ook de direct na de oorlog opgerichte Stichting van de Arbeid, dit jaar eveneens 80 jaar oud, steunde de mening van Rutte en diens kabinet.

In dat jaar stond in 8 procent van de cao’s vermeld dat 5 mei jaarlijks een betaalde vrije dag is, een percentage dat het afgelopen jaar is opgelopen naar 13 procent, zo blijkt uit cijfers van werkgeversvereniging AWVN. Dit jaar is in 4 cao’s 5 mei als jaarlijkse vrije dag opgenomen, met behoud van salaris.

Tegen de trend in

De AWVN meldt ook dat het toevoegen van een vaste vrije dag indruist tegen de trend dat werknemers zelf hun vrije dagen kunnen kiezen. ‘Bovendien’, zegt de vereniging, ‘wie betaalt die vrije dag?’ De Stichting van de Arbeid en verschillende vakbonden vinden echter dat 5 mei een jaarlijks terugkerende vrije dag moet zijn ‘omdat iedereen vrijheid viert, in tegenstelling tot religieuze feestdagen. Het is naast Nieuwjaarsdag de enige feestdag die voor iedereen, ongeacht levensovertuiging, van toepassing is.’ In ongeveer 9 procent van de arbeidsovereenkomsten wordt de vijfde mei overigens nooit een vaste vrije dag. Het gaat dan om bedrijven die volcontinu draaien en het werk niet kunnen stilleggen.

80 procent

2025 is een lustrumjaar. Vanwege het feit dat het 80 jaar geleden is dat Nederland bevrijd werd, geldt dat veel mensen een vrije dag hebben. Het advies van de Stichting van de Arbeid, gedaan in 1959, om werknemers in een dergelijk jaar betaald verlof te geven, staat in bijna 80 procent van de cao's.

Finnen

Tot slot. Nederland kent acht officiële feestdagen en komt met de toevoeging van twintig wettelijke vakantiedagen aan een totaal van 28. De Finnen hebben er 39(!) en zijn daarmee koploper in Europa. Zou dat aantal ervoor zorgen dat in Finland al jaren de gelukkigste mensen ter wereld wonen?